معرفی، روش نگهداری و تکثیر مانسترا یا پنیر سوئیسی

آیا گیاه مانسترا یا پنیر سوئیسی را می شناسید؟ آیا این گیاه جذاب می تواند انتخاب مناسبی برای منزل یا محل کار باشد؟

Monstera spp که معمولا با نام مانسترا یا پنیر سوئیسی شناخته می شود، یک جنس محبوب از گیاهان استوایی همیشه سبز و متعلق به خانواده Araceae است. این گیاهان بومی جنگل های بارانی آمریکای مرکزی و بخش هایی از آمریکای جنوبی از جمله مکزیک، پاناما و کلمبیا هستند. گونه های Monstera به دلیل ساقه و برگ های متمایز و جذاب خود محبوب هستند و این امر آن ها را به انتخابی متمایز برای اهداف تزئینی داخلی تبدیل می کند. لازم به ذکر است که برخی از افراد به مانسترا، برگ انجیری نیز می گویند.

گونه های مانسترا یا پنیر سوئیسی به دلیل ظاهر منحصربه فرد و نیازهای نگهداری نسبتا آسان، به عنوان گیاهان آپارتمانی محبوبیت زیادی به دست آورده اند. توانایی آن ها برای انطباق با انواع شرایط داخلی باعث شده است که انواع مانسترا در بین علاقه مندان به گیاهان و تزئینات داخلی، محبوبیت خاصی داشته باشند.

برخی از ویژگی های گیاه مانسترا یا پنیر سوئیسی (برگ انجیری)

۱- ساقه و برگ

یکی از بارزترین ویژگی های گیاه مانسترا یا برگ انجیری، برگ های بزرگ، براق و زیبای آن است. برگ ها اغلب دارای شکاف ها و سوراخ های چشمگیری هستند که شبیه پنیر سوئیسی است، به همین دلیل است که معمولا به آن ها پنیر سوئیسی نیز می گویند.

۲- عادت رشدی

گیاهان مانسترا عموما در محیط طبیعی خود از ریشه های هوایی برای چسباندن خود به درختان و صعود به سمت بالا استفاده می کنند تا به نور خورشید بیشتری دسترسی داشته باشند لذا می توان از قیم خزه دار برای اتصال ریشه های هوایی جهت افزایش رشد و حفظ شکل جذاب این گیاه در منزل و محل کار استفاده نمود.

۳- گونه های محبوب مانسترا یا پنیر سوئیسی

Monstera deliciosa (مانسترا دلیسیوزا یا مانسترا پنجه شیری)

یکی از شناخته شده ترین گونه های مانسترا است و اغلب به عنوان یک گیاه آپارتمانی پرورش داده می شود. این گونه دارای برگ های بزرگ و قلبی شکل با شکاف ها و شیارهای مشخص است. برخی از افراد به مانسترا دلیسیوزا، مانسترا پنجه شیری نیز می گویند.

Monstera adansonii (مانسترا آدانسونی یا مانسترا حصیری)

این گونه به عنوان تاک پنیر سوئیسی یا مانسترا حصیری نیز شناخته می شود، مانسترا آدانسونی یا حصیری نسبت به مانسترا دلیسیوزا یا پنجه شیری دارای برگ های کوچکتر و با شکاف ها و شیارهای برجسته تر است. لازم به ذکر است که بسیاری از افراد به اشتباه به مانسترا آدانسونی، پوتوس حصیری می گویند. پس بدانید که نام این گیاه مانسترا آدانسونی است نه پوتوس حصیری.

مانسترا یا پنیر سوئیسی ابلق

مانسترا ابلق واریته ای از گونه Monstera deliciosa است و دارای برگ های سبز رنگی است که با رگه هایی از سفید خامه ای تزئین شده است. الگوهای منحصر به فرد هر برگ، آن را به یک اثر هنری متمایز تبدیل می کند و زیبایی فوق العاده ای را به منزل یا محیط کار اضافه می نماید.

مانسترا تای کانسلیشن (Monstera Thai Consellation)

مانسترا تای یکی از ارقام کمیاب و پرطرفدار Monstera deliciosa است که برگ های بی نظیر با الگوهای جذابش سبب منحصر به فرد بودن آن می شود. اگر بخواهیم نام این گیاه را به فارسی برگردانیم معادل “صورت فلکی تایلندی” است زیرا برگ های مانسترا تای مانند صورت های فلکی دارای اگوهای مرمری و خال دار به رنگ های سفید و مایل به کرم هستند. برگ های بزرگ و بی نظیر مانسترا تای کانسلیشن به هر فضایی حس مناطق گرمسیری را اضافه می کنند.

مانسترا کینگ

مانسترا کینگ یکی دیگر از ارقام Monstera deliciosa است که از لحاظ ظاهری و رشدی بسیار شبیه مانسترا دلیسیوزا می باشد که هر برگ با سوراخ ها و شیارهای متنوعی ظاهر می شود. این گیاه برگ های بزرگی دارد و همین امر زیبایی آن را دو چندان می کند.

۴- مراقبت و نگهداری

نور

گیاهان مانسترا نور روشن و غیر مستقیم را ترجیح می دهند. در حالیکه آن ها می توانند شرایط نور کمتر را نیز تحمل کنند، اما ممکن است کمتر رشد کنند یا به اندازه طبیعی شکاف و شیار در برگ های خود ایجاد نکنند. بنابراین، آن ها در مناطقی با نور مناسب و غیر مستقیم خورشید به خوبی رشد می کنند، لازم به ذکر است که نور مستقیم خورشید می تواند برگ های آن ها را بسوزاند، پس مراقب باشید.

آبیاری

این گیاهان خاک همیشه مرطوب را دوست دارند اما نباید زیاد آبیاری شوند. قبل از آبیاری مجدد اجازه دهید دو سانتیمتر بالای خاک خشک شود سپس اقدام به آبیاری نمایید. به این نکته نیز توجه کنید که این گیاه به آبیاری زیاد بسیار حساس است و سریعا به بیماری قارچی مبتلا شده و از بین می رود پس آبیاری مانستراها را تعدیل و تنظیم کنید.

رطوبت

این گیاه رطوبت دوست است و می توانید با اسپری آب روی برگ ها یا استفاده از دستگاه رطوبت ساز، رطوبت را افزایش دهید. رطوبت کافی به حفظ شادابی و سلامتی برگ ها کمک می کند. اگر از قیم خزه ای برای این گیاه استفاده می کنید توجه نمایید که خزه همیشه خیس باشد و حتما آب روی آن اسپری کنید.

دما

گیاهان مانسترا در دمای بین ۲۷-۱۸ درجه سانتیگراد رشد می کنند. آن ها می توانند دمای کمی سردتر را نیز تحمل کنند اما اگر در معرض دمای خیلی پایین قرار بگیرند، آسیب جدی می بینند.

خاک

از مخلوط گلدانی (کوکوپیت + پرلیت) و گلدانی با زهکشی مناسب استفاده کنید تا از پوسیدگی ریشه گیاه جلوگیری شود.

۵- تکثیر

گیاهان مانسترا را می توان از طریق قلمه ساقه تکثیر کرد. قلمه ها را می توان در آب یا مستقیما در خاک ریشه دار کرد. ریشه دار کردن قلمه ها اغلب آسان است. لازم به ذکر است که قلمه ساقه باید حاوی یک بند و حداقل یک برگ باشد. البته می توان از ریشه­ های هوایی نیز برای تکثیر این گیاه زیبا استفاده نمود (مرطوب نگه داشتن ریشه های هوایی تا زمان ریشه­ زایی به کمک خزه).

۶- سمیت

مانسترا حاوی کریستال‌های اگزالات کلسیم است که در صورت بلعیدن می تواند تحریک‌کننده باشد. ضروری است که آن ها را دور از دسترس حیوانات خانگی و کودکان نگه دارید.

۷- کوددهی

از کود NPK با نسبت ‏های ۳۶-۱۲-۱۲ یا 20-۲۰-۲۰ + TE استفاده کنید.

۸- هرس

گیاه را هرس کنید تا اندازه و شکل آن کنترل شود. منظور از هرس این است که  برگ های زرد یا آسیب دیده را به طور مرتب حذف کنید.

۹- گیاه را بچرخانید

گیاه مانسترای خود را به صورت دوره ای بچرخانید تا از رشد یکنواخت اطمینان حاصل کنید و از خم شدن آن به سمت منبع نور جلوگیری نمایید.

آفات و بیماری های مهم مانسترا

آفات

سفیدبالک، شپشک آردآلود، مگس‏ های بستر، سپردارها و نیز کنه ‏های تارتن

بیماری­ ها

پوسیدگی طوقه و ریشه، بوتریتیس، لکه برگی باکتریایی

برخی علائم روی گیاه و علل بروز آن ها

۱- عدم وجود شکاف و شیار روی برگ ‏ها در ارقام شیاردار: سن کم گیاه، عدم نور کافی، کمبود رطوبت و آبیاری نامنظم، فقیر بودن خاک، حمله آفات، اندازه نامناسب گلدان

۲- سوختگی نوک برگ ‏ها: عدم تامین آب و رطوبت کافی

۳-زردی برگ ‏ها: آبیاری بیش از حد و یا قرارگیری زیاد در معرض نور خورشید

فراموش نکنید که مانسترا یک گیاه گرمسیری و گرمادوست است. لازم به ذکر است که برخی از گونه­ ها بدون شیار و یا سوراخ روی برگ‏ ها هستند. فقط برگ‏ های بالغ، شیار و سوراخ دارند. گونه‏ های آپارتمانی باید توسط قیم‏ های پوشیده از خزه به عنوان تکیه‏ گاه تنظیم شوند.

این نکته مهم را نیز فراموش نکنید که اکثر افراد، گونه Monstera adansonii را به عنوان پوتوس حصیری می شناسند که اشتباه می کنند و این گیاه نیز گونه ای از جنس مانسترا است که به آن مانسترا حصیری نیز می گویند.