چگونه با شته های گیاهان آپارتمانی خود مبارزه کنیم؟

منظور از شته گیاهان آپارتمانی چیست؟

شته ها در انگلیسی Aphids نامیده می شوند و حشرات کوچک و نرمی هستند که اکثرا به شکل گلابی بوده و آن هایی که روی گیاهان آپارتمانی فعالیت دارند اغلب به رنگ زرد-سبز می باشند. یکی از ویژگی های جالب این حشرات این است که قدرت تولیدمثل بالایی دارند و در مدت زمان کوتاهی، کلنی بزرگی را تشکیل می دهند و می توانند برای گیاهان آپارتمانی، مضر باشند.

شته ها در شکل ها و رنگ های مختلف زرد، سبز، قرمز، سیاه و … وجود دارند. این حشرات در طبیعت دشمان طبیعی زیادی دارند که اصطلاحا به آن ها پرداتور یا شکارگر می گویند. از جمله دشمنان طبیعی مهم آن ها می توان به کفشدوزک هفت نقطه ای و بالتوری ها اشاره کرد. کفشدوزک های هفت نقطه ای و بالتوری ها در مرحله لاروی و حشرات کامل به میزان زیادی از پوره ها و شته های بالغ تغذیه می کنند و با توجه به اینکه بسیار پرخور هستند می توانند حشرات کاربردی برای کنترل شته ها در طبیعت به حساب آیند (البته شما نیز می توانید کفشدوزک هفت نقطه ای را برای کنترل شته های گیاهان آپارتمانی خود به کار گیرید و پس از خوردن شته ها، آن ها را به طبیعت برگردانید تا از گرسنگی از بین نروند).

بسیاری از افراد سوال می پرسند که شته ها از کجا می آیند؟ این حشرات کوچک از طریق درها و پنجره های باز، گیاهان تازه خریداری شده آلوده به شته و یا حتی برخی از گل های شاخه بریده، وارد منزل شما شده و کلنی تشکیل می دهند. یک شته ماده به تنهایی می تواند هزاران شته جوان را تولید کند (بدانید که شته ها بدون نیاز به جفت گیری قادر هستند تعداد زیادی پوره (شته جوان) تولید کنند).

پس مراقب باشید که با شته ها به موقع مبارزه کنید زیرا در مدت زمان کوتاهی به میزان زیادی تکثیر می شوند.

نحوه خسارت شته ها به گیاهان چگونه است؟

شته ها با تغذیه از شیره گیاهی و دفع عسلک باعث ایجاد خسارت به گیاه می شوند، به این صورت که آن ها قطعات دهانی زننده-مکنده خود را داخل گیاه فرو کرده و از شیره گیاهی تغذیه می کنند و به دلیل دستگاه گوارش خاص شان، مواد دفعی آن ها به صورت عسلک خارج می شود و حالت چسبناکی را روی گیاه و به ویژه برگ ها ایجاد می کنند و همین امر باعث رشد قارچ فوماژین یا دوده روی گیاه می گردد. پس یکی از علائم تشخیص شته ها، چسبناک شدن برگ ها و ساقه ها است.

در این تصویر، شته ها (پوره ها و حشرات کامل) و تراکم آن ها را روی برگ مشاهده می کنید.

این نکته نیز قابل ذکر است که شته ها با ترشح بزاق خود سبب پیچاندن برگ ها شده و اگر برگ های پیچیده شده را باز کنید، کلنی آن ها را مشاهده خواهید کرد.

لازم به ذکر است که شته ها به گیاهان جوان و رویش های تازه گیاه بسیار علاقه مند هستند. پس توجه داشته باشید که زیاد از کودهای ازته برای گیاهان آپارتمانی خود استفاده نکنید زیرا ازت زیاد در گیاه برای شته ها بسیار مطلوب است و آن ها به سرعت تکثیر می شوند و جمعیت خود را زیاد می کنند.

در ضمن بدانید که شته ها و مورچه ها دوستان صمیمی هستند و مورچه ها در مقابل تغذیه از عسلک شته ها، از آن ها در مقابل دشمنان شان محافظت می کنند. روش های مختلف شیمیایی و غیر شیمیایی برای کنترل شته های گیاهان آپارتمانی وجود دارد اما به دلیل وجود کودکان و حیوانات خانگی در منزل و همچنین سمیت سموم شیمیایی، ترجیح داده می شود از راه های ساده، ایمن و کم خطر برای کنترل آن ها استفاده گردد.

کنترل شته ها بسیار مهم است زیرا آن ها علاوه بر خسارت مستقیم یعنی تغذیه از شیره گیاهی و ترشح عسلک، خسارت غیر مستقیم نیز دارند. به این صورت که در برخی موارد آن ها ناقل بیماری های مهم ویروسی هستند که سبب خسارت جدی به گیاه شده و در واقع منجر به نابودی گیاه می گردند. زیرا همانطور که می دانید بیماری های ویروسی در گیاهان درمان ندارند و فقط باید گیاه خود را تقویت کنید تا مرگ آن ها را به تعویق بیندازید. پس شته ها را بسیار جدی بگیرید و ساده از کنار آن ها نگذرید.

روش های کنترل شته ها با استفاده از راه های ساده و کاربردی

۱- اگر تعداد شته های روی گیاه شما کم هستند، می توانید با استفاده از یک پنبه آغشته به الکل آن ها را از روی گیاه بردارید.

۲- یکی از راه های ایمن کنترل شته ها استفاده از صابون های گیاهی است. در این روش طبق دستورالعمل روی برچسب صابون، مقدار توصیه شده از صابون را با آب مخلوط کرده و روی شته ها اسپری نمایید. این روش باعث شسته شدن شته ها از گیاه شده و علاوه بر این، گیاه را نیز تمیز می کند. پس علاوه بر زیر برگ، روی برگ و ساقه ها و به طور کلی، گیاه را با صابون بشویید. بهتر است که یک ساعت بعد، گیاه را با آب خالی اسپری نمایید و شستشو دهید.

۳- اگر قسمت هایی از گیاه به شدت آلوده شده است، آن قسمت را از گیاه جدا کرده و معدوم نمایید.

۴- از آنجا که شته ها به رنگ زرد علاقه دارند می توانید از کارت های چسبنده زرد استفاده کرده و آن ها را به گیاه خود و در قسمت آلوده آویزان کنید و یا حتی اگر گیاه آلوده به شته فاقد ساقه است می توانید کارت زرد را به یک پایه چسبانده و روی خاک گلدان قرار دهید و آن ها را به دام بیندازید. به این نکته توجه داشته باشید که اگر دو طرف کارت زرد پر از شته شد باید کارت زرد را حتما تعویض کنید.

۵- گیاه آلوده خود را قرنطینه کنید و آن را در جایی دور از سایر گیاهان قرار دهید تا از آلوده شدن بقیه گیاهان خودداری کنید و پس از درمان و اطمینان از عدم وجود شته ها روی گیاه، آن را به مکان اصلی منتقل نمایید.

در صورتی که با روش های فوق نتوانستید شته های گیاهان آپارتمانی خود را کنترل کنید، گیاه را نزد گیاهپزشک مجرب برده و طبق توصیه ایشان از سموم مناسب استفاده کنید.

توجه: هنگام استفاده از سموم مراقب باشید که سموم را طبق دوز توصیه شده استفاده کنید و از کاربرد بیش از حد سموم یا بیشتر از دوز توصیه شده خودداری نمایید.